สอนใช้ nano บน Linux

โพสต์เมื่อ 2020-06-27 โดย PoundXI

nano คืออะไร ?

nano คือ โปรแกรมประเภท text editor (โปรแกรมแก้ไขข้อความ) โปรแกรมหนึ่ง ที่สามารถใช้งานผ่าน command-line interface ได้

ทำไมต้องใช้ nano ?

หากต้องการจะแก้ไขไฟล์บน Linux ในโหมด command-line เช่น Linux server ก็จำเป็นจะต้องใช้งาน text editor ที่สามารถทำงานในโหมด command-line ได้ ซึ่งหนึ่งในตัวเลือกที่น่าสนใจก็คือ nano เหตุผลเพราะ

Linux ส่วนใหญ่ ติดตั้ง nano มาให้แล้ว
nano ใช้เวลาในการเรียนรู้สั้นมาก เมื่อเทียบกับโปรแกรมประเภทเดียวกันอย่าง Vim

ส่วนตัวผมเอง แม้ในขณะที่กำลังใช้ Linux desktop อยู่ก็ตาม ก็มักจะแก้ไขไฟล์ config ต่างๆ ด้วยโปรแกรม text editor ประเภท command-line เพราะว่าใช้ทรัพยากรณ์เครื่องน้อยกว่าพวก text editor แบบกราฟิก และข้อดีอีกอย่างคือ หากผมเปลี่ยนไปใช้ Linux distro อื่นๆ ซึ่งบางครั้ง text editor แบบกราฟิกอาจจะเป็นคนละตัวกัน ผมก็ไม่ต้องปรับตัวใหม่อีกด้วย (ปกติผมใช้ Vim)

วิธีใช้งาน nano

1. การเรียกใช้งานโปรแกรม

การเรียกใช้งานโปรแกรมทำได้ 2 แบบ คือ

พิมพ์คำสั่ง nano เพื่อเรียกโปรแกรมขึ้นมาเฉยๆ (สร้าง buffer เปล่าๆ ขึ้นมา)
พิมพ์คำสั่ง nano /path/to/file เพื่อเปิดไฟล์มาดูหรือแก้ไข (ผมชอบใช้วิธีนี้)

2. ส่วนประกอบของโปรแกรม

รูปด้านล่างนี้จะเป็นหน้าตาของโปรแกรม nano เมื่อใช้เปิดไฟล์ .bashrc ด้วยคำสั่ง nano .bashrc

โดยแถบด้านบนสุดของโปรแกรมจะแสดงชื่อไฟล์ที่ถูกเปิดอยู่ และตรงที่ผมทำกรอบสีแดงๆ เอาไว้ จะเป็นพื้นที่สำหรับแก้ไขข้อความ ส่วนด้านล่างสุดจะแสดงรายการปุ่มลัดที่อาจจะต้องใช้บ่อยๆ (เรียกว่า Shortcut List) ซึ่งตรงจุดนี้เองที่จะช่วยให้เราแทบจะไม่ต้องเรียนรู้ และแทบจะไม่ต้องจดจำวิธีการใช้งานเลย

3. ความหมายของสัญลักษณ์บน Shortcut List

สัญลักษณ์ ^ หมายถึงให้กดปุ่ม Ctrl+ และสัญลักษณ์ M- หมายถึงให้กดปุ่ม Alt+ เช่น

^X หมายถึงให้กดปุ่ม Ctrl+X
M-U หมายถึงให้กดปุ่ม Alt+U

4. การแก้ไขข้อความ

การแก้ไขข้อความ ไม่มีอะไรซับซ้อน เพียงแค่คุณเลื่อน cursor ไปยังตำแหน่งที่คุณต้องการจะแก้ไขด้วยปุ่มต่างๆ ต่อไปนี้

ปุ่มลูกศร เพื่อเลื่อน cursor ไปทางซ้าย, ทางขวา, ขึ้น หรือ ลง
ปุ่ม Home หรือ End เพื่อย้าย cursor ไปยังต้นบรรทัด หรือท้ายบรรทัด
ปุ่ม Page Up หรือ Page Down เพื่อเลื่อน cursor ขึ้นหรือลงเป็นหน้าๆ

จากนั้นก็เพิ่ม ลบ หรือแก้ไขข้อความตามปกติ เช่นเดียวกับตอนที่คุณใช้งาน text editor ทั่วๆ ไป

5. การบันทึกไฟล์

เมื่อคุณแก้ไขข้อความเสร็จแล้ว ให้คุณกดปุ่ม Ctrl+O เพื่อบันทึกไฟล์ จากนั้นตัวโปรแกรมจะถามคุณว่า ต้องการจะบันทึกไฟล์ไว้ที่ไหน ซึ่งถ้าคุณเรียกใช้งาน nano ด้วยคำสั่ง nano /path/to/file โปรแกรมก็จะแสดง /path/to/file มาให้เลย จากนั้นคุณเพียงกดปุ่ม Enter เพื่อยืนยันการบันทึก

หรือมีอีกปุ่มลัดหนึ่งที่สามารถใช้บันทึกไฟล์ได้เช่นกัน คือ Ctrl+S โดยปุ่มลัดนี้จะบันทึกข้อมูลไปยังไฟล์ที่เราเปิดอยู่ทันที โดยไม่ถามว่าเราต้องการจะบันทึกไว้ที่ไฟล์ไหน