Linux คืออะไร ?
Linux อ่านว่า ลินุกซ์ มีความหมายที่ถูกเข้าใจกันโดยทั่วไปได้ 2 ความหมาย คือ
- ลินุกซ์ ซึ่งหมายถึง ระบบปฏิบัติการลินุกซ์ (Linux Operating System)
- ลินุกซ์ ซึ่งหมายถึง ลินุกซ์ เคอร์เนิล (Linux Kernel)
เริ่มแรกลินุกซ์ถูกสร้างขึ้นโดย Linus Torvalds โดยใช้ระบบปฏิบัติการ MINIX ซึ่งเป็นระบบปฏิบัติการแบบยูนิกซ์เป็นต้นแบบ โดย Linus Torvalds ไม่ได้พัฒนาลินุกซ์ให้เป็นระบบปฏิบัติการ แต่พัฒนาให้ลินุกซ์เป็นเพียงเคอร์เนิล (Kernel) หรือแก่นของระบบปฏิบัติการ ซึ่งจะเป็นส่วนที่อยู่ระดับล่างสุด และใกล้ชิดกับฮาร์ดแวร์มากที่สุด มีหน้าที่หลักในการติดต่อกับฮาร์ดแวร์ (Hardware) และจัดสรรทรัพยากรของระบบ (Resources Management) เท่านั้น ซึ่งยังไม่เพียงพอต่อการถูกนำไปใช้งานโดยผู้ใช้ทั่วไป
ในช่วงเวลาใกล้ๆ กัน Richard Stallman ก็ได้พยายามสร้างระบบปฏิบัติการที่เข้ากันได้กับระบบปฏิบัติการยูนิกซ์ ซึ่งระบบปฏิบัติการนี้ประกอบไปด้วยไลบรารี่, คอมไพเลอร์, โปรแกรมแก้ไขข้อความ, เชลล์ และ Windowing System จะเหลือก็แต่ส่วนที่เป็นเคอร์เนิลซึ่งยังพัฒนาออกมาได้ไม่สมบูรณ์ Richard Stallman จึงได้เอาลินุกซ์ เคอร์เนิลที่พัฒนาโดย Linus Torvalds มาใช้แทน จนทำให้ลินุกซ์ถูกเรียกได้ว่าเป็นระบบปฏิบัติการในที่สุด
Linux Distribution คืออะไร ?
Linux Distribution (อ่านว่า ลินุกซ์ดิสทริบิวชัน) หรือเรียกย่อๆ ว่า Linux Distro (อ่านว่า ลินุกซ์ดิสโทร) คือ ระบบปฏิบัติการลินุกซ์ที่ถูกออกแบบและปรับแต่งเพื่อการแจกจ่าย โดยการนำเอาระบบปฏิบัติการลินุกซ์มาปรับแต่งและเพิ่มซอฟต์แวร์พื้นฐานต่างๆ รวมเข้าไป เช่น เพิ่มส่วนติดต่อผู้ใช้, โปรแกรมจัดการไฟล์, โปรแกรมสำหรับดูหนัง-ฟังเพลง, โปรแกรมเว็บเบราว์เซอร์ เป็นต้น สรุปง่ายๆ ก็คือ ลินุกซ์ดิสโทรเป็นระบบปฏิบัติการลินุกซ์แบบสำเร็จรูป พร้อมใช้งาน เมื่อติดตั้งแล้วแทบจะไม่ต้องปรับแต่งหรือติดตั้งซอฟต์แวร์เพิ่มเลย ใช้งานได้ทันที เช่น Arch Linux, Debian, Ubuntu, Linux Mint, openSUSE, Red Hat และ Fedora เป็นต้น
ข้อดีของระบบปฏิบัติการลินุกซ์
- เป็นซอฟต์แวร์โอเพนซอร์ส ทำให้เราสามารถปรับแต่งระบบได้อย่างอิสระ
- ระบบปฏิบัติการลินุกซ์ส่วนใหญ่ อนุญาตให้คุณใช้งานได้ฟรี ไม่ต้องเสียค่าใช้จ่าย ทำให้ผู้ผลิตฮาร์ดแวร์ที่จำเป็นต้องมีระบบปฏิบัติการส่วนใหญ่นำลินุกซ์ไปใช้ในระบบ เพราะไม่ต้องจ่ายค่าลิขสิทธิ์เพิ่มเติม เช่น เราเตอร์, โทรศัพท์มือถือ, ระบบเครื่องเสียงในรถยนต์ หรือ อุปกรณ์อื่นๆ ที่ใช้ระบบปฏิบัติการ Android เป็นต้น
- ไม่ต้องกังวลเรื่องลิขสิทธิ์ เพราะเขาอนุญาตให้คุณใช้งานฟรีภายใต้เงื่อนไขที่ระบุไว้ในสัญญาอนุญาต
- ไวรัสคอมพิวเตอร์ส่วนใหญ่ ไม่สามารถทำงานบนระบบปฏิบัติการลินุกซ์ได้ เพราะมาตรการการรักษาความปลอดภัยของลินุกซ์เอง (เช่น ระบบสิทธิ์การใช้งานไฟล์) และเพราะลินุกซ์ยังมีปริมาณผู้ใช้งานที่น้อยมากเมื่อเทียบกับผู้ใช้งานระบบปฏิบัติการวินโดวส์ จนผู้พัฒนาไวรัสคิดว่ายังไม่คุ้มค่าที่จะมาสร้างไวรัสขึ้นมาเพื่อโจมตีผู้ใช้งานลินุกซ์ (คล้ายๆ กับความคิดที่ว่า จะตกปลาก็ตกในบ่อที่มีปลาเยอะๆ หน่อยย่อมให้ผลที่ดีกว่า ใช้เวลาตกปลาเท่ากันแต่จำนวนที่ตกได้ย่อมต่างกัน)
- ซอฟต์แวร์บนระบบปฏิบัติการลินุกซ์ส่วนมากได้รับการอัปเดตอยู่ตลอดเวลา ทำให้มั่นใจได้ในเสถียรภาพ ความสามารถ และความปลอดภัย
ข้อเสียของระบบปฏิบัติการลินุกซ์
- ผู้ผลิตฮาร์ดแวร์ เช่น การ์ดจอ, printer, USB WiFi ไม่ค่อยให้ความสนใจกับไดรเวอร์อุปกรณ์ (device driver) บนลินุกซ์ ทำให้ฮาร์ดแวร์บางตัวไม่สามารถใช้งานได้กับลินุกซ์ หรือถ้าใช้งานได้ก็ไม่เต็มประสิทธิภาพเท่าที่ควร ดังนั้นหากคิดจะใช้ลินุกซ์ควรตรวจสอบให้แน่ใจก่อนว่าฮาร์ดแวร์นั้นๆ สามารถใช้ได้กับลินุกซ์หรือไม่ ถึงแม้ว่าปัจจุบันปัญหาเรื่องไดรเวอร์บนลินุกซ์จะลดลงแล้วก็ตาม
- ไม่สามารถติดตั้งและใช้งานซอฟต์แวร์หลายๆ ตัวที่ถูกสร้างขึ้นมาสำหรับระบบปฏิบัติการวินโดวส์โดยเฉพาะได้ ดังนั้นหากจะเปลี่ยนมาใช้ลินุกซ์ควรตรวจสอบให้แน่ใจก่อนว่าซอฟต์แวร์ที่จำเป็น ต้องใช้นั้น สามารถใช้ได้บนลินุกซ์หรือไม่ หากซอฟต์แวร์ตัวนั้นใช้งานบนลินุกซ์ไม่ได้ ยังพอมีซอฟต์แวร์ตัวอื่นทดแทนได้ไหม
- เกมบนระบบปฏิบัติการลินุกซ์ค่อนข้างน้อยเมื่อเทียบกับเกมบนระบบปฏิบัติการวินโดวส์ และหลายๆ เกมกราฟิกไม่สวยเอามากๆ ดังนั้นลินุกซ์จึงเป็นตัวเลือกที่ไม่ดีนักสำหรับผู้ที่ชื่นชอบการเล่นเกม เป็นชีวิตจิตใจ
หมายเหตุ : ลินุกซ์สามารถใช้งานซอฟต์แวร์ของระบบปฏิบัติการวินโดวส์ได้โดยเรียกใช้งานผ่านโปรแกรม Wine (ใช้ได้บางโปรแกรม) หรือ ติดตั้งซอฟต์แวร์ลงบนระบบปฏิบัติการวินโดวส์ที่ถูกติดตั้งไว้บน Virtual Machine เช่น VirtualBox หรือ VMware อีกที (ซึ่งต้องใช้ทรัพยากรของระบบมากพอตัว แน่นอน.. คอมพิวเตอร์เก่าๆ คงหมดสิทธิ์ !)
ข้อมูลเพิ่มเติม
- https://th.wikipedia.org/wiki/ลินุกซ์
- Why Linux is better (ทำไมลินุกซ์ถึงดีกว่า)
- https://en.wikipedia.org/wiki/Tux_(mascot)